۱۳۹۲ بهمن ۸, سه‌شنبه

مسیار بۆ تێركردنی‌ هه‌سته‌ جینسییه‌كانی‌ پیاوانه‌!

شێخ ئاریان به‌م پرۆژه‌یه‌ی‌ جارێكی‌تر ره‌وایی‌ داوه‌ته‌وه‌‌ به‌ فره‌ژنی‌

زه‌ماوه‌ندی‌ مسیار یان (ره‌و)  گرێبه‌ستێكه‌ له‌ نێوان (ژن و پیاوێک) كه‌ له‌ گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ زۆر له‌ مه‌رجه‌كانی‌ هاوسه‌ریه‌تی‌ ئاسایی‌‌و شه‌رعی‌ تێدایه‌، وه‌ك ئه‌وه‌ی‌ كه‌ له‌ كاتی‌ گرێبه‌سته‌كه‌دا پێویسته‌ وه‌لی‌ ئه‌مر‌و دوو شاهید ئاماده‌ بن به‌ڵام پیاوه‌كه‌ هیچ به‌رپرسیاریه‌تێكی‌ هاوسه‌ریه‌تیی‌ ناكه‌وێته‌ سه‌رشان، له‌ كاتی‌ گرێبه‌سته‌كه‌دا ژنه‌كه‌ ده‌بێ‌ ده‌ست له‌ دوو مه‌رجی‌ سه‌ره‌كی‌ هه‌ڵ‌ بگرێ‌.  ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ واز له‌ نه‌فه‌قه‌‌و ماره‌یی‌یه‌كه‌ی‌ بێنێ‌. واته‌ پیاوه‌كه‌ له‌سه‌ری‌ نیه‌ خه‌رجی‌ ئه‌و ژنه‌ بكێشێ‌ كه‌ لێی‌ ماره‌ كراوه‌. مه‌رجه‌كه‌ی‌ دیكه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پیاوه‌كه‌ له‌سه‌ری‌ نیه‌ ماڵێك بۆ ژنه‌كه‌ی‌ دابین بكا.  یانی‌ ژنه‌كه‌ ده‌بێ‌ بۆخۆی‌ ماڵی‌ هه‌بێ‌‌و پیاوه‌كه‌ سه‌ردانی‌ بكا. به‌مانای ئه‌وه‌ هه‌ركات ئه‌و پیاوه‌ هه‌وه‌سی‌ كاری‌ سێكسی‌ هه‌بوو ئه‌وه‌ ده‌چێ‌ بۆ لای‌ ژنه‌كه‌‌، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌و ژنه‌ له‌ ماڵی‌ باوكیشی‌دا‌ بێ‌. واته‌ ئه‌وه‌ پیاوه‌ هه‌ركات حه‌زی لێ‌بوو‌ ده‌چێ‌ بۆ لای‌ ژنه‌كه‌  .
یه‌كێك له‌ پایه‌كانی‌ پێکه‌وه‌نانی ژیانی هاوبه‌ش‌ له‌ ناو یاسای‌ باری‌ كه‌سێتی‌ زۆربه‌ی‌ وڵاتانی‌ ئیسلامی‌دا ئه‌وه‌یه‌ كه‌ پیاو پابه‌نده‌ به‌وه‌ی‌ خه‌رجی‌ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ بكێشێ‌‌و ماڵێكی‌ بۆ دابین بكا‌و پێكه‌وه‌ ژیان ببه‌نه‌سه‌ر. ئه‌مه‌ش بۆ ژنان له‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌دا به‌تایبه‌تیش كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردستان زۆر گرنگ‌و پێویسته‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ژنان یه‌كێكن له‌ توێژه‌ هه‌ره‌ هه‌ژاره‌كانی‌ كۆمه‌ڵ‌. بۆیه‌ به‌خێوكردن‌و دابینكردنی‌ ماڵ‌ له‌ لایه‌ن پیاوه‌وه‌‌ بۆ ژن تا ئه‌مڕۆش له‌م كۆمه‌ڵگایانه‌دا زۆر پێویسته‌. واته‌ زۆربه‌ی ژن له‌ باری‌ ئابووری‌یه‌وه‌ پێویستی به‌ پیاو هه‌یه‌. جگه‌ له‌مه‌ش لایه‌نی‌ عاتیفیش له‌ ژیانی‌ هاوبه‌شدا جیگه‌ی‌ خۆی‌ هه‌یه‌ ‌و ته‌نیا بۆ تێركردنی‌ هه‌سته‌ جینسی‌یه‌كان نیه‌. به‌ڵكوو بۆ به‌هێزكردنی‌ رێز‌و خۆشه‌ویستی‌‌و بوونی‌ منداڵ‌‌و په‌روه‌رده‌كردنی‌ نه‌وه‌یه‌كی‌ ساغ‌و سڵامه‌ته‌. به‌ڵام له‌‌ میسیاردا ئه‌مانه‌ بوونێكیان نیه‌‌و هیچ گرنگییه‌كیان نامێنێ‌.
دانه‌ری‌ پرۆژه‌ی‌ زه‌ماوه‌ندی‌ میسیار شێخ ئاریان به‌رزه‌نجی‌ ده‌ڵـێ:‌ ئه‌م پرۆژه‌یه‌م بۆیه‌ پێشنیار كردوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی‌ كێشه‌كانی‌ كچانی‌ قه‌یره‌‌و بێوه‌ژنان روو له‌ كه‌می‌‌و پاشان نه‌مان بڕوا. ناوبراو ده‌ڵـێ‌ ئه‌م پرۆژه‌یه‌ هه‌موو ژنێك ناگرێته‌وه‌، بۆ ئه‌و قه‌یره‌ كچانه‌یه‌ كه‌ كاتی‌ خۆی‌ به‌ هۆی‌ جۆراوجۆر نه‌یانتوانیوه‌ شوو بكه‌ن، یان بۆ ئه‌و بێوه‌ژنانه‌ی‌ منداڵیان هه‌یه‌‌و نایانه‌وێ‌ منداڵه‌كانیان بكه‌وێته‌ به‌رده‌ستی‌ زڕباب!
 چ دڵسۆزییه‌كی‌ بێ‌وێنه‌یه‌؟! راستی‌ ناوبراو ئه‌و "قه‌یره‌ كچ‌"و" بێوه‌ژنانه‌ی"‌ كوردستانی‌ له‌گه‌ڵ‌ "قه‌یره‌كچ"‌و بێوه‌ژنه"‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‌ وڵاتانی‌ كه‌نداو لـێ‌تێك چووه‌. هه‌موو كه‌س ده‌زانێ‌ به‌ قه‌ولی ئه‌وان قه‌یره‌كچان‌و بێوه‌ژنه‌كانی‌ كوردستان  ته‌نانه‌ت له‌ هه‌ژارترین هه‌ژاره‌كانی‌ نێو ژنانیشن، بۆیه‌ له‌پێشدا پێویستیان به‌ ماڵ‌‌و نان‌و ژیانه‌ بۆ خۆیان‌و منداڵه‌كانیان، نه‌ك سێكس.  پاشان چ پیاوێک ده‌چێ کچێکی  به‌ قه‌ولی ئه‌وان "قه‌یره"‌ یان " بێوه‌ژنێک" ماره‌ ببڕێ؟ پیاوی خێزاندار به‌دوای ژنێکه‌وه‌ن جه‌وان بێ نه‌ک ته‌مه‌نێکی هه‌بێ و ....
ژنان ده‌بێ‌ باش بزانن ئه‌م زه‌ماوه‌نده‌‌ نه‌ك كێشه‌ی‌ ئه‌و كچ‌و ‌ژنانه‌ كه‌م ناكاته‌وه‌، به‌ڵكوو زیاتری‌ ده‌كا. ئه‌م پرۆژه‌یه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ پیاوان دا دانراوه‌ نه‌ك ژنانێک که‌ مێردیان نه‌ماوه‌ یان کچانێک که‌ ته‌مه‌نێکیان هه‌یه‌و هاوسه‌ریان هه‌ڵنه‌بژاردوه‌، له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ته‌نیا بۆ تێركردنی‌ هه‌ستی‌ چڵێسانه‌ی‌ جینسی‌ ئه‌وانه‌‌و هیچی‌تر.
شێخ ئاریان به‌م پرۆژه‌یه‌ی‌ جارێكی‌تر ره‌وایی‌ داوه‌ته‌وه‌‌ به‌ فره‌ژنی‌. چونكه‌ ئه‌و پیاوانه‌ی‌ روو له‌م هاوسه‌رگیرییه‌ ده‌كه‌ن به‌ دڵنیایی‌یه‌وه‌ ئه‌وانه‌ن كه‌ ژن‌و منداڵیان هه‌یه‌.  له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ئێستا یاسای‌ فره‌ژنی‌ له‌ كوردستان ئاڵوگۆڕی‌ به‌سه‌رداهاتوه‌‌وتا راده‌یه‌ک گیروگرفتی‌ بۆ پیاوان خوڵقاندوه‌، به‌ڵام پرۆژه‌ی‌ یاسای‌ مسیار ئه‌مه‌ بۆ پیاوان ئاسان ده‌كاته‌وه‌‌و ده‌توانن به‌شێوه‌ی‌ نهێنی‌ بچن ژنی‌ دیكه‌ ماره‌بكه‌ن‌و به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی‌ گیروگرفتی‌ ماڵ‌‌و خێزانیان بۆ بێته‌پێش. چونكه‌ نه‌ خه‌رجی‌ دوو ژنی و چه‌ند ژنی‌ ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر شان، نه‌ ماڵیشی‌ بۆ دابین ده‌كا. ئه‌وه‌ش به‌ دڵنیاییه‌وه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندی‌ پیاواندایه‌ و هیچ له‌ ده‌رد‌و ئازاری‌ كچان‌و ژنان كه‌م ناکاته‌وه‌‌؟
به‌ڵام  پێش هه‌موو شتێك كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردستان قبووڵی‌ ئه‌م رێسایه‌ ناكا‌و هه‌ر ژنێك به‌م شێوه‌ شوو بكا له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ شه‌رعیش رێگه‌ی‌ پێ‌بدا، هه‌ربه‌ چاوێكی سووك سه‌یری‌ ده‌كرێ‌‌و پاشانیش  له‌ هاوسه‌رگیری‌ ئاسایی‌دا ئه‌گه‌ر هێندیك مافی‌ ده‌درێتێ‌ له‌وه‌یاندا ئه‌وه‌شی‌ نادرێتێ‌. كه‌واته‌ ده‌رده‌كه‌وێ‌ ئه‌مه‌ ته‌نیا بۆ كاری‌ سێكسه‌‌و هیچی‌تر. ئه‌مه‌ش بۆ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ كوردستان نه‌ك هه‌ر به‌ چاوێكی‌ ناشیرین سه‌یر ده‌كرێ‌ به‌ڵكوو زۆر به‌ ره‌فتارێکی چه‌په‌ڵی‌ ده‌زانن. بۆیه‌ لێره‌دا ژن  كه‌ به‌ چاوی سووك سه‌یری‌ كرا، هه‌ست به‌ گوناح ده‌كا‌و خۆی‌ به‌ شه‌رمه‌زار ده‌زانێ‌. به‌مه‌ش ئازاری‌ رووحی‌ ئه‌و ژنه‌ چه‌ند به‌رابه‌ر ده‌بێ‌.  پاشان قوربانییه‌كی‌ دیكه‌ی‌ ئه‌م شێوه‌ هاوسه‌رگیری‌یه‌ ئه‌و منداڵانه‌ن كه‌ له‌ رێگه‌ی‌ ئه‌م هاوسه‌رگێرییه‌وه‌ له‌دایك ده‌بن. له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ ئه‌و منداڵانه‌ نه‌خوازراون، چونكه‌ ئه‌م هاوسه‌ر گیرییه‌ به‌ قسه‌ی شێخ ئاریان بۆ خستنه‌وه‌ی‌ منداڵ‌ نیه‌، به‌ڵام به‌ هۆی‌ جۆراوجۆری‌ وه‌ك نائاگایی‌‌و... جاری‌ وا روو ده‌دا له‌ زه‌ماوه‌ندی مسیاریش‌دا منداڵ ببێ. به‌ڵام ئه‌و منداڵه‌ كه‌ فامی‌ كرده‌وه‌‌و ده‌بینێ‌ بێ‌به‌شه‌ له‌ خۆشه‌ویستی‌‌و سه‌رپه‌رستی‌ دایك یان باوك، بۆیه‌ هیچ هه‌ست به‌ ئاسووده‌یی‌ ناكا، ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ هۆی‌ خستنه‌وه‌ی‌ نه‌وه‌یه‌كی‌ ناساغ‌و بوونی‌ ده‌یان گیروگرفتی‌ دیكه‌.
ئایا دانه‌ری‌ پرۆژه‌ی‌ زه‌ماوه‌ندی‌ میسیار بیری‌ له‌م كێشانه‌ كردۆته‌وه‌؟ یان به‌لای‌ ئه‌وه‌وه‌ ته‌نیا تێركردنی‌ هه‌سته‌ جینسییه‌كان مه‌به‌سته‌؟! ئه‌م پرۆژه‌یه‌ ئه‌گه‌ر لایه‌نێكی‌ باشی‌ هه‌بێ‌ كه‌ به‌ بڕوای‌ من نیه‌تی‌، ده‌یان لایه‌نی‌ خراپی‌ هه‌یه‌. بۆیه‌ هیوادارم هه‌رگیز پرۆژه‌یه‌كی‌ ئاوا له‌ كوردستاندا په‌سند نه‌بێ‌.
 


 

۱۳۹۲ بهمن ۶, یکشنبه

ده‌ستدرێژیی جنسی برینێکی سارێژ نه‌بوو




 ده‌ستدرێژی جنسی چیه‌؟ 
ده‌ستدرێژی جنسی تاوانێک یان جینایه‌تێکی دڕندانه‌یه‌ مرۆڤ به‌رانبه‌ر به‌ مرۆڤ ده‌یکات. هه‌ڵبه‌ت ئه‌م تاوانه‌ ته‌نیا له‌گه‌ڵ ژنان ناکرێ، به‌ڵکوو منداڵانیش (کچ و کوڕ)یش قوربانیی ئه‌و تاوانه‌ن، به‌ڵام له‌م نووسینه‌دا‌ سرنج دراوه‌ته‌ ده‌ستدرێژی جنسی بۆسه‌ر ژنان. 
ده‌ستدرێژی جنسی ریشه‌که‌ی له‌ هه‌ڵاواردنی ره‌گه‌زی‌، بێ‌قانوونی، هه‌ڵاواردن له‌ قانوون‌دا، لاواز نیشاندانی ره‌گه‌زێک به‌سه‌ر ره‌گه‌زێکی دیکه‌داو... ده‌بێ بۆی بگه‌ڕیین. کاتێک وشه‌ی ده‌ستدرێژی جنسی‌مان گوێ لێ‌ده‌بێ، به‌گشتی زۆربه‌مان ئه‌وه‌مان له‌ بیرومێشک‌دا جێ ده‌گرێ که‌ زۆرتر  له‌لایه‌ن که‌سانێکی نه‌ناسراوه‌وه‌‌ هێرش ده‌کرێته‌ سه‌ر کچ یا ژنێک و ده‌ڕفێندرێ و له‌ شوێنێکی چۆڵ‌‌دا ده‌ستدرێژی ده‌کرێته‌سه‌ر.
له‌راستی‌دا ته‌نیا له‌ سه‌دا20ی ته‌واوی ئه‌و ده‌ستدرێژییه‌ جنسییانه‌ به‌وشێوه‌یه‌ن که‌ له‌سه‌ره‌وه‌ باس کرا، واته‌ هێرش کردنه‌سه‌ر ژنێک‌و رفاندنی‌و دواتر ده‌ستدرێژی جنسی بکرێته‌‌سه‌ر. زۆربه‌ی ده‌ستدرێژییه‌کان له‌لایه‌ن که‌سانێکه‌وه‌ن که‌ تاوان‌ لێ‌کراو که‌سه‌که‌ یان که‌سه‌کان ده‌ناسێ. زۆرترین تاوانه‌کان له‌لایه‌ن کوڕان‌و پیاوانێکه‌وه‌یه‌ به‌رانبه‌ر به‌ ژنان‌و کچانێک که‌ پێکه‌وه‌ نیسبه‌تێکی خزمایه‌تییان هه‌یه‌. 
هه‌موو ئه‌و که‌سانه‌ی ناچار ده‌کرێن کرده‌وه‌ی سێکس بکه‌ن، سه‌رفه‌نه‌زه‌ر له‌ ته‌مه‌ن یان ره‌گه‌ز، به‌ جۆرێک تاوانه‌ به‌رانبه‌ریان ده‌کرێ. ته‌نانه‌ت له‌ ژیانی هاوسه‌رێتییش‌دا ئه‌گه‌ر ژن له‌لایه‌ن مێرده‌وه‌ ناچار بکرێ کردوه‌ی جنسی له‌گه‌ڵ ئه‌نجام بدا، ئه‌وش ده‌چێته‌خانه‌ی ده‌ستدرێژییه‌وه‌. ده‌ستدرێژی جنسی  بۆ سه‌ر هه‌ر مرۆڤێک گه‌وره‌ترین سووکایه‌تی‌و تاوانه‌‌ بۆ سه‌ر که‌سایه‌تیی جه‌سته‌یی‌و رووحی ئه‌و مرۆڤه‌. رووی تار‌یکی که‌لتوورێکی دڕندانه‌ی مرۆڤه‌ به‌رانبه‌ر به‌ مرۆڤ. 
دیارده‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌ سه‌ر کچان له‌ کۆمه‌ڵگه‌کان‌‌دا یه‌کێکه‌ له‌و بابه‌تانه‌ی ئه‌مڕۆ بۆته‌ خه‌می لایه‌نگرانی راسته‌قینه‌ی مافه‌کانی مرۆڤ‌و قسه‌وباسێکی زۆری له‌سه‌ر ده‌کرێ‌و له‌لایه‌ن په‌یماننامه‌جیهانییه‌کانیشه‌وه‌ مه‌حکوومه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ نه‌توانراوه‌ پێش به‌م دیارده‌ چه‌په‌ڵه‌‌ بگیردرێ. ئه‌وه‌ش هۆکارێکی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و که‌سه‌ی که‌ ئه‌م تاوانه‌ ئه‌نجام ده‌دا ترسی له‌ هیچ سزایه‌ک نیه‌. دیاره‌ به‌ هۆی به‌دناوی‌و، شاردنه‌وه‌ی له‌ لایه‌ن تاوان‌لێکراوه‌کانه‌وه‌، وه‌ک ئه‌وه‌ وایه‌ ئه‌م کرده‌وه‌یه‌ له‌ هه‌موو شوێنێک زۆر که‌م رووده‌دا، له‌حاڵێک‌دا  له‌ سه‌راسه‌ری دنیا‌دا له‌ وڵاته‌ هه‌ره‌ پێشکه‌وتووه‌کان تا ده‌گاته‌ وڵاته‌ دواکه‌وتووه‌کان  تاوانی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنان یه‌کجار زۆره‌. دیاره‌ زۆرتر له‌ وڵاتانی سوننه‌تی‌و دواکه‌وتوو له‌ باری فه‌رهه‌نگییه‌وه‌ به‌هۆی ده‌سه‌ڵات و زاڵبوونی پیاوان به‌سه‌ر ژنان‌داو ته‌نانه‌ت زۆر جار به‌هۆی شه‌ڕی دوو تایفه‌ یان بنه‌ماڵه‌وه‌ وه‌ک تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌ له‌یه‌کتر و بۆسووکایه‌تی به‌ بنه‌ماڵه‌ و تایفه‌ی به‌رانبه‌ر، هێرش ده‌کرێته‌ سه‌ر ژنانی بنه‌ماڵه‌ و ده‌ستدرێژییان ده‌که‌نه‌سه‌ر. نموونه‌ی تازه‌ له‌م باره‌یه‌وه‌ له‌ کۆتاییه‌کانی ساڵی 2013 له‌ دێیه‌کی پاکستان بوو که‌ بۆ تۆڵه‌کردنه‌وه‌ له‌و بنه‌ماڵه‌یه‌ی که‌ کوره‌که‌یان پێوه‌ندی خۆشه‌ویستی له‌گه‌ڵ کچی بنه‌ماڵه‌که‌ی دیکه‌ هه‌بوو، 6 پیاوی بنه‌ماڵه‌که‌ی دیکه‌ بۆ تۆڵه‌کردنه‌وه‌ی به‌ قه‌ولی خۆیان "شه‌رفیان" کچێکی ئه‌و لایه‌نه‌ی دیکه‌یا‌ن رفاند و به‌به‌رچاوی سه‌دان که‌سی گونده‌که‌ و ته‌نانه‌ت باوکی کچه‌که‌شیان ناچار کرد چاو له‌ تاوانه‌که‌یان بکا، به‌ کۆمه‌ڵ ده‌ستدرێژییان کردسه‌ر کچێکه‌که‌! ئه‌م وه‌حشی‌گه‌رییه‌ به‌وشێوه‌یه‌ زۆرتر له‌ پاکستان رووده‌دا. 
به‌ڵام کاره‌ساتی ده‌ستدرێژی کردنه‌ سه‌ر کچه‌ 16 ساڵه‌که‌ی رۆژئاوای کوردستان له‌ هه‌ولێر له‌ لایه‌ن کۆمه‌ڵێک ئینسانی خاڵی له‌ هه‌ستی ئینسانیی، زۆر جێی سه‌رنج و لێوردبوونه‌وه‌یه‌. لێ وردبوونه‌وه‌ به‌ومانایه‌ کۆمه‌ڵگای کورد که‌ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی ئاینییه‌ و باوه‌ڕداران گۆیا له‌ سزای دواڕۆژو قیامه‌تیان ترسیان هه‌یه‌! جارێکی دیکه‌ په‌رده‌یه‌کی ڕه‌شی چڵکن په‌نجه‌ره‌ رووناکه‌که‌ی داپۆشی و هه‌ناسه‌ی زۆر که‌سی کوردستانه‌ به‌هه‌شته‌که‌ی توند کرد.  
زۆرکه‌سیش پێش ئه‌وه‌ی له‌خه‌می قوربانییه‌که‌‌دابن، خه‌می ئێعتباری وڵاته‌که‌یان هه‌ناسه‌ی توند کردن! جگه‌ له‌ ئاغای نه‌قیب ..... که‌ له‌ کاناڵێکی تله‌ویزیۆنی مه‌هواره‌یی بۆ ڕای گشتی ده‌وا و گوتی به‌خۆشییه‌وه‌ پاش ئه‌وه‌ی تاقیکاری پزیشکی له‌ سه‌ر تاوان‌لێ‌کراو کراوه‌، ئێستاش په‌رده‌ی کچێنی ماوه‌! به‌ڕاستی قسه‌ی جه‌نابی نه‌قیب به‌ڕای من که‌متر شه‌رماوی نه‌بوو له‌ کرده‌وه‌ی تاوانباره‌کان!  ته‌نیا به‌و مه‌به‌سته‌ ئه‌و دێڕه‌م هێنا که‌ بزانن تاوانێکی به‌وڕاده‌یه‌ شه‌رمهێنه‌ر‌ که‌ که‌سایه‌تیی مرۆڤێک به‌ته‌واوی شکێندراوه‌، به‌ڵام ئاغای نه‌قیبی شاره‌زا له‌ پاراستنی گیان و ماڵی هاووڵاتیان! جارێ خه‌ڵک دڵنیاده‌کاته‌وه‌ که‌ کچه‌که‌ په‌رده‌ی کچێنی! ماوه‌ ئیدی وێران بوونی رووحی کچه‌ گرنگ نیه‌! سه‌رچاوه‌ی ئه‌م‌بیرکردنه‌وه‌یه‌‌ راست له‌وه‌ڕایه‌ که‌ ئه‌گه‌ر کچێک په‌رده‌ی کچێنی نه‌ما، شه‌ره‌فی نه‌ماوه‌!
به‌ڵام گه‌وره‌بوونه‌وه‌ و ریسوایی تاوانه‌که‌ی له‌ هه‌ولێر رووی‌دا‌ له‌وه‌دابوو که‌ له‌لایه‌ن قوربانییه‌که‌وه‌ بێده‌نگه‌ی لێ‌نه‌کراو ئاشکرا کرای کرد. ئه‌گینا ئه‌وه‌ ته‌نیا نموونه‌یه‌که‌ له‌و ده‌ستدرێژییه‌ جنسییانه‌ی له‌لایه‌ن پیاوانه‌وه‌  بۆ دامرکاندنه‌وه‌ی هه‌سته‌کانیان ده‌کرێته‌سه‌ر ژنان به‌بێ ئه‌وه‌ی بیر له‌هه‌ست و ناخی ئه‌و ئینسانانه‌‌ بکه‌نه‌وه‌ که‌ دوای ئه‌م کرداره‌ ‌چه‌په‌ڵه‌ چۆن ژیانیان ده‌رووخێ و کاریگه‌رییه‌کی وێرانکار به‌جێ دێڵێ له‌سه‌ر هه‌ست و رووحی ئه‌و ئینسانانه‌‌، که‌ هیچ شتێک ناتوانێ ئاساییان بکاته‌وه‌ و تا ئه‌و رۆژه‌ی گیانیان له‌به‌ر‌دایه‌ کاریگه‌رییه‌که‌ی له‌گه‌ڵیان ده‌مێنێته‌وه‌.   
کێن ئه‌وانه‌ی ئه‌م تاوانه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن؟
ده‌ستدرێژیکه‌ران به‌ گشتی له‌ توێژه‌کانی خواره‌وه‌ی کۆمه‌ڵگان، ئه‌وه‌ش به‌و مانایه‌ نیه‌ که‌ له‌ نێو خه‌ڵکانی توێژه‌کانی سه‌ره‌وه‌ تاوانی وا روو نه‌دا‌. به‌ڵام زۆرتر که‌سانێک ئه‌م تاوانه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن که‌ له‌ منداڵییه‌وه‌ تووشی ناهه‌مواری شه‌خسییه‌تی بوون. ئه‌و که‌سانه‌ له‌و بنه‌ماڵانه‌دا گه‌وره‌بوون له‌ له‌باری عاتیفی‌و فه‌رهه‌نگییه‌وه‌ کێشه‌و که‌مبوودیان هه‌بووه‌. به‌گشتی ده‌ستدرێژی جنسی له‌لایه‌ن ئه‌و که‌سانه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌درێ له‌ بواری شه‌خسییه‌تی‌و ده‌روونییه‌وه‌ که‌سایه‌تییه‌کی جێگیریان نیه‌ و زۆرجار وا بووه‌ ئه‌و که‌سه‌ خۆی له‌ منداڵی‌دا قوربانیی توندوتیژیی جنسی له‌لایه‌ن خزم یان که‌سێکی نه‌ناسیاو بووه‌، یان ئه‌وه‌ی به‌هۆی په‌روه‌رده‌ی بنه‌ماڵه‌یی‌و...  ده‌ست بۆ ئه‌م کردوه‌وه‌ تاوانکارییه‌ ده‌بات. له‌ راستی‌دا ده‌ستدرێژی جینسی، جۆرێکه‌ له‌ لادانی جنسی که‌سه‌که‌ به‌و هۆیه‌ی ناتوانێ له‌ رێگای ئاساییی و پێوه‌ندییه‌کی ئینسانی رێگه‌پێدراو و یاسایی، به‌ نیازه‌کانی خۆی بگات، به‌ زۆر‌و به‌پێجه‌وانه‌ی خواستی که‌سی به‌رانبه‌ر، په‌نا ده‌باته‌ به‌ر زۆری‌و هێرش کردن‌و ده‌ستدرێژی. 
کێ به‌رپرسه‌ کۆمه‌ڵگه‌ له‌و کرده‌وه‌‌ پڕشه‌رماوییه‌ داته‌کێنێ؟ 
ئه‌م رۆژانه‌ هه‌رتاکێکی کورد که‌ ئه‌م تاوانه‌ی له‌ هه‌ولێر رووی‌دا  بیست، خۆی خسته‌ نێو به‌ره‌ی بائه‌خلاقه‌کان‌و لۆمه‌ی ئه‌م تاوان‌و تاوانبارانه‌یان کرد، زۆر که‌س خوازیاری له‌ناوبردنی تاوانباره‌کان بوون، به‌بێ ئه‌وه‌ی که‌س بیر له‌وه‌ بکاته‌وه‌ راستی ئه‌گه‌ر ئه‌م شه‌ش که‌سه‌ ده‌ستدرێژیکه‌ره‌، کۆتایی به‌ ژیانی پڕله‌شه‌رماوییان بێ، دیارده‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنان له‌ کوردستان کۆتایی دێ یان که‌م ده‌بێته‌وه‌؟ بێگومان سزادانی ئه‌م چه‌ند که‌سه‌ که‌مترین کاره‌ له‌پێناو سڕینه‌وه‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنان. 
کۆمه‌ڵگای کوردستان و ئه‌و کۆمه‌ڵگایانه‌ی له‌باری ره‌فتار و ‌ئه‌خلاقه‌وه‌  خۆیان به‌ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی نموونه‌ ده‌زانن، به‌تایبه‌تی کۆمه‌ڵگه‌ ئایینییه‌‌کان له‌ بواری په‌روه‌رده‌یی و هه‌سته‌ئینسانییه‌کانه‌وه‌ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی چه‌قبه‌ستوون و کارکردن له‌پێناو سڕینه‌وه‌ی دیارده‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنان کارێکی دژواره‌، به‌ڵام له‌هه‌مانکاتیش‌دا ده‌کرێ که‌مبکرێته‌وه‌.  په‌روه‌رده‌ بناغه‌ی هه‌ر کارێکه‌. که‌ ئه‌مه‌ش به‌ ده‌سه‌ڵات و بنه‌ماڵه‌ ده‌کرێ.
ده‌سه‌ڵات چۆن ده‌توانێ کۆمه‌ڵگه‌ پاکبکاته‌وه‌ له‌ تاوانی له‌مشێوه‌یه‌،که‌ ناتوانێ له‌ ده‌سگایه‌کی راگه‌یاندنه‌وه‌ به‌بێ سانسۆر به‌رنامه‌یه‌کی په‌روه‌رده‌یی به‌ ئاراسته‌ی تێگه‌یشتنێکی سه‌رده‌میانه‌ بڵاوبکاته‌وه‌؟! ده‌سه‌ڵات چۆن ده‌توانێ پرۆسه‌ی په‌روه‌رده‌یه‌کی ئه‌مڕۆیی به‌رێته‌ پێش که‌ ناتوانێ له‌گه‌ڵ واقعی دنیای ئه‌مڕۆ ژیانی گه‌نجانی وڵاته‌که‌ی دابین بکا؟ ده‌سه‌ڵات چۆن ده‌توانێ لاوان (ژنان‌و پیاوانی) سبه‌ینێ ئاشنا بکا به‌ شێوه‌ی مامه‌ڵه‌کردن له‌گه‌ڵ هه‌سته‌ جنسییه‌کانیان‌و شێوه‌ی مامه‌ڵه‌کردن له‌گه‌ڵ ره‌گه‌زی به‌رانبه‌ریان، که‌ ناتوانێ وانه‌یه‌ک له‌مباره‌یه‌وه‌ له‌ پرۆسه‌ی په‌روه‌ردیی‌دا بگونجێنێ. ده‌سه‌ڵاتێک که‌ ناتوانێ هاوخه‌م بێ له‌گه‌ڵ ئینسانه‌ قوربانییه‌کان و نه‌توانێ چوارچێوه‌یه‌ک بۆ ژیانیان دابنێ، چۆن ده‌کرێ دیارده‌ی ده‌ستدرێژی که‌مبکاته‌وه‌؟
 نموونه‌ی ئه‌م جۆره‌ ده‌سه‌ڵاتانه‌ کۆماری ئیسلامی ئێرانه‌ که‌ له‌گه‌ڵ دنیای پێشکه‌وتن و سه‌رده‌میانه‌دا یه‌گجار ناته‌بایه‌، له‌هه‌مانکاتیش‌دا له‌ ژێر په‌رده‌ی ئیسلامی بوون‌دا هه‌رچی تاوان و جینایه‌ته‌ له‌ تاران و شاره‌گه‌وره‌کانی دیکه‌ی ئێران رووده‌ده‌ن، که‌ یه‌کیان تاوانی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنانه‌.   
ئه‌وه‌ی که‌ ده‌گوترێ دیارده‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌ سه‌ر ژنان له‌ هه‌موو شوێنێک رووده‌دا به‌و مانایه‌ نیه‌ که‌ ئێمه‌ له‌ کوردستانی خۆمان ئه‌وه‌ به‌ شتێکی ئاسایی ببین. هه‌ڵبه‌ت ئه‌وه‌ی له‌ هه‌ولێر رووی‌دا گوتمان ته‌نیا نموونه‌یه‌که‌ له‌ دڕندانه‌ترین شێوه‌ی ده‌ستدرێژی بۆ سه‌ر ژن.  دیارده‌ی ده‌ستدرێژی بۆ نموونه‌ له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی ئێرانیش که‌ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی ئیسلامییه‌ یه‌کجار زۆره‌. لاپه‌ڕی رووداوه‌کانی هه‌ر رۆژنامه‌یه‌کی ئێرانی هه‌ڵده‌ینه‌وه‌ پڕن له‌ هه‌واڵی جینایه‌تی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر منداڵان‌و ژنان.
که‌سێک بیهه‌وێ له‌ ناخی ئه‌م ئازاره‌ سه‌رده‌رێنێ، به‌سه‌ ته‌نیا فیلمه‌که‌ی پووران دره‌خشه‌نده‌ به‌ ناوی "هیس دخترها فریاد نمیزنند" ببینێ، ئه‌وجار ده‌زانێ که‌ رۆژانه‌ له‌م وڵاتانه‌ی ئێمه‌ و له نێو ئه‌و ماڵانه‌ی تێدا ده‌ژین چ رووده‌دا و ره‌گه‌زی ژن چه‌نده‌ له‌مه‌ترسیی دڕندانه‌ی پیاوه‌ برسی و هه‌وه‌سبازه‌کان‌ دایه! 
‌ له‌ کۆتاییدا ده‌ڵێم له‌ هه‌رێمی کوردستانیش ده‌سه‌ڵات بۆ مه‌سه‌له‌ی ده‌ستدرێژی کردنه‌سه‌ر ژنان له‌لایه‌ن پیاوانه‌وه‌، پێش هه‌مووشتێ پێویسته‌ فکرێکی جیددی و به‌په‌له‌ بکاته‌وه‌ و‌ له‌ هه‌نگاوی یه‌که‌م‌دا هێزێکی تایبه‌تی له‌ پسپۆرانی ده‌روونی، چالاکوانان‌و یارمه‌تیده‌رانی بواری کۆمه‌ڵایه‌تی، پۆلیسی تایبه‌تی که‌ شاره‌زابێ له‌ بواری ده‌روونناسییه‌وه‌ پێک بێنێ بۆ خوێندنه‌وه‌ و لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی ده‌قیقی هه‌ر تاوانێکی له‌م شێوه‌یه‌، نه‌ک ته‌نیا له‌ شارێک به‌ڵکوو له‌هه‌موو شاره‌کان ئه‌م هێزه‌ هه‌بێ بۆ ناسینی که‌سایه‌تیی تاوانکاران و پاشان بۆ پێشگرتن له‌ تاوانی له‌مشێوه‌یه‌‌و پشتیوانی کردن له‌ قوربانیانی ده‌ستدرێژی. پێش هه‌مووشتێ ده‌سه‌لات ده‌بێ له‌خه‌می مرۆڤه‌ قوربانییه‌کان‌دا بێ، که‌سایه‌تییان بپارێزێ پاشان له‌ رێی په‌روه‌رده‌وه‌ له‌ فکری چاره‌سه‌ری ریشه‌یی بۆ ئه‌م جۆره‌ کێشانه‌‌دا بێ‌!  
کوێستان فتووحی
له‌ ژماره‌ ٦٢٤ ی رۆژنامه‌ی "کوردستان"دا بڵاو بۆته‌وه‌

سیاست "جدید" واپسگرایان!



حکام جمهوری اسلامی از سیاست "فرزند کمتر، زندگی بهتر" عدول کرده‌اند و شعار جدیدشان عبارتست از "فرزند بیشتر، زندگی شادتر" آری این شعار جدید و سیاست تازه‌ی حکام جمهوری اسلامی است

 به‌ گفته‌ی مقامات ایران، طبق تحقیقاتی که‌ پیرامون میزان جمعیت ایران انجام شده‌، جامعه‌ی ایران بسوی پیری گام برمی دارد و گفته‌ می‌شود که‌ سال 1410 وارد مرحله‌ی نخست پیری خواهد شد. این امر موجب گشته‌ که‌ سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان کشور بمنظور پیشگیری از این پدیده‌ به‌ اقدامات عاجلی دست بزنند تا از پیر شدن جامعه‌ی ایران جلوگیری کنند، نظیر: مراقبتهای پزشکی و کنترل رایگان زنان از همان اوان بارداری تا دو سال پس از زایمان، افزایش مرخصی زایمان از شش ماه‌ به‌ نه‌ ماه‌ و 21 ماه‌ مرخصی بدون حقوق برای مادران و نیز دو هفته‌ مرخصی زایمان برای مردان و مجموعه‌ی تسهیلات دیگر .
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی از سیاستهای رژیم نسبت به‌ کنترل جمعیت کشورانتقاد دارد و تداوم این سیاست را در دهه‌ی هفتاد، خطا می‌‌داند و می‌گوید که‌ من نیز نظیر دیگر مقامات کشور در این خطا شریک هستم و باید از خداوند طلب بخشش کنیم.
رهبر جمهوری اسلامی بمنظور عقب نشینی از سیاست کنترل جمعیت، مرداد ماه‌ امسال دستوراتی صادر کرد و سپس وزارت بهداشت کلیه‌ی تصمیمات پیشین در رابطه‌ با کنترل جمعیت را بی‌اعتبار دانست و مجلس شورای اسلامی نیز لایحه‌ی تنظیم خانواده‌ را علیرغم آنکه‌ چندین سال بود برای آن فرهنگ سازی می‌شد، بدون توجه‌ به‌ تأثیرات مخرب این تصمیم جدید ملغی نمود.
جامعه‌ی امروز ایران در حال گذار از سنت بسوی مدرنیته‌ است. مبنای فکری، اندیشه‌های کلیشه‌ای، شیوه‌ او ویژگی زندگی و رفتار مردان و زنان، همگی با خانواده‌ و پیشینیان خود تفاوت چشمگیر دارند. روابط خانوادگی در مقایسه‌ باگذشته‌ ضعیفتر شده‌، فرد گرایی گسترش یافته، زنان در کلیه‌ی عرصه‌های اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی و... حظور چشمگیری دارند و شمار زنان تعصیلکرده‌ در مقاطع بالای تحصیلی افزایش پیدا کرده‌است. 93 درصد از جمعیت ایران باسواد هستند. 217 درصد از مردان و 417 درصد از جمعیت زنان دارای مدرک تحصیلی بالا هستند. کاربران انترنت درایران 11 میلیون و 221 نفر و 433 در صد از خانواده‌ها دارای کامپیوتر می‌باشند. کاربران اینترنت 30 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و... این آمارها می‌تواند نشانگر تحول فرهنگی عمیقی در جامعه‌ی ایران باشند.
مادامیکه‌ ساختار اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و اقتصادی دستخوش تغیر شده‌، سیاست جمهوری اسلامی در خصوص افزایش جمعیت نمی‌تواند بسادگی پیاده‌ شود و مورد استقبال مردم واقع گردد. مردم کودکان را به‌ دنیا نمی‌آورند تا جسم نهیفشان در سرما و گرمای طاقت فرسا در خیابانها و کوره‌ پز خانه‌ها به‌ تحلیل برود!
اکنون نیزهزاران نفر در شهرها وجود دارند که‌ جایی برای زیستن ندارند، هزاران خانواده‌ وجود ندارد که‌ برای سیر کردن شکمشان محتاج یک قرص نان هستند، هزاران خانواده‌ وجود دارند که‌ از تأمین هزینه‌های درمان و مداوای فرزند مریضشان عاجز و درمانده‌ می‌باشند.
جمهوری اسلامی که‌ پیر شدن جامعه‌ی ایران هراس دارد و به‌ همین دلیل تصمیمات عاجلی اتخاز می‌نماید، آیا اگر فکری به‌ حال این همه‌ کودک بی‌نوای خیابانی می‌کرد، بهتر نبود؟ امروز جامعه‌ی ایران با بحرانها و ناهنجاریای اجتماعی فراوانی دست و پنجه‌ نرم می‌کند، نظیر بیکاری، فقر، فساد، اعتیاد، قاچاق مواد مخدر، دزدی، بالا بودن هزینه‌ی زندگی و... آیا بهتر نبود فعلا راه‌ چاره‌ای برای این مشکلات و معضلات بیابد، تا تداوم بدون نگرانی به‌ آینده‌ی کودکی  بیندیشد که‌ قصد به‌ دنیا آوردنش را دارند؟
در حال حاظر بیمه‌ی حمایت از زنان باردار هیچ سودی در بر ندارد، زیرا خانواده‌ (زن و مرد) هنگایکه‌ با چشم خود شاهد این همه‌ فلاکت و سیه‌ روزی هستند و بارگ و پوست آنها را احساس می‌کنند، چگونه‌ می‌توانند کودکان بیشتری را وارد این محیط ناهنجار نمایند.
آمارها از سایت رادیو کوچه‌ نقل شده‌اند
درشماره‌ی٦٢٤  روزنامه «کوردستان» منتشر شده‌ است
.