۱۳۹۲ آبان ۲, پنجشنبه

چه‌ند قسه‌یه‌ک له‌ باره‌ی ته‌قینه‌وه‌که‌ی هه‌ولێر!

تیرۆر و ته‌قینه‌وه‌ له‌ هه‌ر وڵاتێک‌، کرده‌وه‌یه‌کی دژی ئاساییش وئاشتییه‌.  
یه‌کێک له‌ شانازییه‌کانی هه‌رێمی کوردستان، که‌ هه‌رکوردێک ده‌توانێ پێی سه‌ربه‌رز و شاد بێ، باری ئه‌من‌و ئاساییشه‌که‌ی بووه‌، به‌تایبه‌تی که‌ کوردستان‌ له‌ ناوچه‌یه‌کی پڕ له‌ کێشه‌و شه‌ڕ و ئاژاوه‌ش‌دا هه‌ڵکه‌وتوه‌. کوردستان که‌ رابردوویه‌کی دوور و درێژی له ‌به‌ربه‌ره‌کانی له‌گه‌ڵ شه‌ڕ و ئاژاوه‌ و سه‌رکوتدا هه‌بووه‌، ئه‌مڕۆ له‌ سایه‌ی ئازادی و نیمچه‌سه‌ربه‌خۆییه‌ک که‌ هه‌یه‌تی، له‌ چاو هه‌رێمه‌کانی دیکه‌ی عێراق له‌ ئه‌منییه‌ت و ئاساییش دا به‌ خۆشییه‌وه‌ یه‌که‌مه‌. دنیا شاهیده‌ له‌ وڵاتی عێراق رۆژانه‌ به‌ هۆی کرده‌وه‌ی تیرۆریستییه‌وه‌ به‌ ده‌یان که‌س ده‌کوژرێن و بریندار ده‌بن، به‌ڵام به‌ خۆشییه‌وه‌ هه‌رێمی کوردستان چه‌ند ساڵێکه‌ له‌م به‌ڵایه‌ به‌دوور بووه‌. ئه‌مه‌ش به‌ دڵنیاییه‌وه‌ ئی وشیاری و پاراستنی له‌لایه‌ن هێزه‌کانی پارێزگاری له‌ کوردستانه‌وه‌یه‌ نه‌ک ئه‌وه‌ی  هه‌رێمی کوردستان دوژمنی نه‌بێ .
ته‌قینه‌وه‌ تیرۆریستییه‌که‌ی شاری هه‌ولێر له‌ 29ی سێپتامبری 2013 ده‌بێ ئه‌م راستییه‌ی بۆ خه‌ڵکی کوردستان‌و به‌تایبه‌ت بۆ به‌رپرسان و ده‌سه‌ڵاتدارانی هه‌رێمی کوردستان روون و ئاشکرا کردبێته‌وه‌ که‌ دوژمنه‌ ره‌نگاوره‌نگه‌کانی کورد چاویان به‌ پێشکه‌وتنه‌کانی کوردستان هه‌ڵنایه،‌ بۆیه‌ پیلان له‌ دژی داده‌ڕێژن و له‌ کاتێکی زۆر حه‌ساس‌دا ده‌یانه‌وێ ئاژاوه‌‌و ترس‌و تۆقاندن دروست بکه‌ن. به‌ تایبه‌تی ئه‌م کرده‌وه‌ قیزه‌ونه‌ی‌ له‌ لایه‌ن تیرۆریستانه‌وه‌ له‌ کاتێک‌دا رووی دا که‌ چه‌ند رۆژ پێشتر هه‌ڵبژاردنێکی ئازاد‌و دیموکراتیک به‌ڕێوه‌ چووبوو‌، هه‌ڵبژاردنێک لانیکه‌م له‌ چاو وڵاتانی ده‌وروبه‌ر که‌ مێژوویه‌کیان له‌ حکوومه‌تداری‌و ده‌سه‌ڵات‌دا هه‌یه‌ له‌ فه‌زایه‌کی ئه‌من و ئارام‌دا به‌ڕێوه‌ چوو. ئه‌وه‌ ئه‌و راستییه‌مان بۆ ده‌سه‌لمێنێ که‌ نه‌یاران‌و دوژمنانی کوردستان چاویان به‌م پێشکه‌وتنانه‌ هه‌ڵنایه‌.
 
   ته‌قینه‌وه‌که‌ی هه‌ولێر و وه‌خۆهاتنه‌وه‌یه‌ک 
ئه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌ی پێوه‌ندیی به‌ که‌مته‌رخه‌میی به‌رپرسانی حکوومه‌ت ‌و پارێزه‌رانی ئاسایشی هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌ هه‌یه‌، زۆر زیاتر  پێوه‌ندی به‌ دڵڕه‌شیی  نه‌یاران و ده‌رودراوسێی نادۆستی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌ هه‌یه‌. 
یه‌کێک له‌و دراوسێیانه‌ی که‌ خۆی وه‌ک دۆستی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان نیشان‌ ده‌دا، کۆماری ئیسلامییه‌. له‌ دوای ته‌قینه‌وه‌که‌ی هه‌ولێر، ئه‌م کردوه‌وه‌یه‌ مه‌حکووم ده‌کا و ده‌لێ تیرۆریستان ئامانجیان تێک‌دانی یه‌کپارچه‌یی عێراقه‌!  لێره‌‌دا ده‌رده‌که‌وێ رێژیمی ئێران پێش ئه‌وه‌ی دڵسۆزی ئاشتی و ئاسایشی هه‌ریمی کوردستان‌و گیانی هاووڵاتیانی کورد بێ، دڵسۆزی یه‌کپارچه‌یی خاکی عێراقه‌‌و پێی وایه‌ ئه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌ ده‌بێته‌ هۆی پارچه‌پارچه‌ بوونی عێراق! رێژیمی ئێران هه‌میشه‌ نیگه‌رانی ئه‌وه‌یه‌ که‌ هه‌رێمی کوردستان رۆژێک سه‌ربه‌خۆیی خۆی رابگه‌یه‌نێ. به‌ڵام ده‌سه‌ڵاتدارانی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان به‌داخه‌وه‌ زۆر جار له‌ لێدوانه‌کانیان‌دا رێژیمی ئێران وه‌ک دۆستی خه‌ڵکی هه‌رێم ناو ده‌بن. ئه‌وه‌ له‌ حاڵێک‌دایه‌ که‌ ڕێژیمی ئێران یه‌کێک له‌ سه‌رچاوه‌کانی ته‌قینه‌وه‌ و نائه‌منی له‌ عێراقه‌. ئه‌م ڕاستییه‌ بۆ هێزه‌کانی ئه‌مریکا که‌ ژماره‌یه‌کی به‌رچاو له‌ سه‌ربازه‌کانیان له‌ عێراق له‌ ساڵانی ڕابردوودا به‌ هۆی ته‌قینه‌وه‌ تیرۆریستیه‌کان کوژران، به‌ به‌ڵگه‌وه‌ سه‌لماوه‌. ئه‌وان  هه‌ر له‌و پێوه‌ندییه‌ش دا بوو که‌  کۆتاییه‌کانی ساڵی 2006 هه‌ڵیان کوتایه‌ سه‌ر تاقمێک له‌ فه‌رمانده‌رانی سوپای قودس له‌ هه‌ولێر. ئه‌گه‌رچی توانیان ژماره‌یه‌ک له‌وان قۆڵبه‌ست بکه‌ن به‌ڵام مۆره‌ هه‌ره‌ گرنگه‌که‌یان که‌ ده‌گوترێ قاسم سوله‌یمانی، فه‌رمانده‌ری سوپای قودس بوو،توانی خۆی ده‌رباز بکا.
 
له‌م دوایانه‌ دا، لێکۆڵه‌رێکی ڕۆژاوایی که‌ سه‌ردانی عێراقی کردوه‌ و له‌ نزیکه‌وه‌  له‌ نفووز و ده‌ستتێدا هه‌بوونی ده‌وڵه‌تانی ناوچه‌ی کۆڵیوه‌ته‌وه‌، زانیاریی زۆر سه‌رنجڕاکێشی له‌ باره‌ی ڕۆڵی سوپای قودس و قاسم سوله‌یمانی فه‌رمانده‌ری ئه‌و سوپایه‌ له‌ بردنه‌ پێشی نیه‌ت‌و سیاسه‌ته‌کانی کۆماری ئیسلامی له‌ عێراق دا، بڵاو کرده‌وه‌. ته‌نانه‌ت له‌ زمانی چه‌ند گه‌وره‌ کاربه‌ده‌ستێکی  هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌  نووسیبووی، ڕه‌تکردنه‌وه‌ و وه‌ستانه‌وه‌ به‌رامبه‌ر داواکانی قاسم سوله‌یمانی، نرخێکی گرانی هه‌یه‌. هه‌ر به‌رپرس و کاربه‌ده‌ستێک، داوای ناوبراو جێبه‌جێ نه‌کا، به‌ ته‌قینه‌وه‌ و پیلانداڕشتن بۆ له‌ نێوبردنی به‌ره‌ورووی ده‌بێته‌وه‌. هه‌ر بۆیه‌  به‌ ده‌گمه‌ن ئه‌و کاربه‌ده‌ستانه‌ په‌یدا ده‌بن که‌ بوێرن داواکانی ناوبراو ڕه‌ت بکه‌نه‌وه‌.‌ له‌ خۆڕا نه‌بوو که‌ به‌ دوای ئه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌ دا،هێندێک له‌ چاوه‌دێرانی سیاسی، پێیان وابوو‌ هه‌رێمی کوردستان، به‌ هۆی ئه‌م ته‌قینه‌وه‌یه‌، تۆڵه‌ی ڕه‌تکردنه‌وه‌ی داوای سوپای قودسی لێکراوه‌ته‌وه‌ که‌ ئاماده‌ نه‌بووه‌ ڕیگا بدا، چه‌ک و ته‌قه‌مه‌نیی ئه‌و ڕێژیمه‌ له‌ ڕێگای هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌ به‌ ڕێژیمی به‌شار ئه‌سه‌د بگا.
هه‌رێمی کوردستان، هیوایه‌که‌ بۆ نه‌ته‌وه‌ی کورد له‌ هه‌موو به‌شه‌کانی کوردستان. هه‌ر له‌و کاته‌ دا جێگای دڵخۆشیی هۆگرانی دیموکراسی له‌ ناوچه‌که‌ دایه‌. هه‌ر بۆیه‌ ئاشتی و ئاساییشی دانیشتوانی ئه‌و هه‌رێمه‌،گرنگییه‌کی تایبه‌تی هه‌یه‌. له‌ سه‌ر هه‌ر هێزێک و هه‌ر تاکێکی دلسۆزی ده‌سکه‌وته‌کانی نه‌ته‌وه‌ی کورد له‌م به‌شه‌ی کوردستانه‌ که ‌پاریزه‌ری ئه‌و ئاشتی و ئاساییشه‌ بێت که‌ له‌و هه‌رێمه‌ هه‌یه‌.
 
له‌ ژماره‌ ٦١٨ ی رۆژنامه‌ی "کوردستان"دا بڵاو بۆته‌وه‌

۱۳۹۲ مهر ۱۶, سه‌شنبه

گه‌ڵاڵه‌یه‌کی دزێو له‌ چاوه‌ڕوانی په‌سند کردن‌دا!

هه‌واڵ‌و لێکدانه‌وه‌كان‌ له‌سه‌ر دیپلۆماسیی ئێران له‌ دوای هاتنه‌سه‌رکاری رووحانی، باس‌وخواسی گه‌رمی چه‌ند رۆژی ڕابردووی راگه‌یه‌نه‌کانه‌ جیهانی‌و ناوخۆییه‌‌کان بوون‌، به‌تایبه‌تی سه‌فه‌ری رووحانی بۆ نیۆیۆرک‌و رووداوه‌کانی دوای ته‌له‌فۆنه‌ مێژووییه‌که‌! وای کرد له‌م چه‌ند رۆژه‌دا مه‌سه‌له‌ نێوخۆییه‌کانی ئێران زۆر به‌بێ‌بایه‌خییه‌وه‌ یان زۆر که‌م ئاوڕیان لێ‌بدرێته‌وه‌.  
یه‌کێک له‌و مه‌سه‌له‌ گرنگ‌و جێی سه‌رنجانه‌ی که‌ له‌م رۆژانه‌‌دا که‌وته‌ په‌راوێزی ئه‌و باسانه‌وه‌، مه‌سه‌له‌ی قانوونی کردنی زه‌ماوه‌ندی سه‌رپه‌رست له‌گه‌ڵ منداڵی قه‌بووڵکراو «فرزندخوانده‌« بوو، به‌ڵام له‌هه‌مان کاتیش‌دا چالاکان و پشتیوانانی مافه‌کانی منداڵان له‌ ئێران، نه‌یانهێشت ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌ به‌بێده‌نگی تێپه‌ڕێ.
مجلیسی شوورای ئیسلامی ئێران رۆژی یه‌کشه‌ممه‌ 31ی خه‌رمانان گه‌ڵاله‌یه‌کی له‌ ژێر ناوی «پشتگری له‌ منداڵان‌و مێرمنداڵانی بێ‌سه‌رپه‌رست‌ و خراپ‌سه‌رپه‌رست» بۆ په‌سند کردن نارده‌ شورای نیگابان. هێندێک له‌ مادده‌کانی ئه‌و گه‌ڵاڵه‌یه‌ له‌لایه‌ن چالاکانی مافه‌کانی ژنان و منداڵان که‌وته‌ به‌ر ره‌خنه‌ی توند‌و به‌ دژه‌ ئینسانی، دژه‌ ئه‌خلاقی، دژه‌ به‌هاکان و رێخۆشکه‌ری توندوتیژی جنسیی پیاوان دژی ژنان و منداڵان ناوی لێ‌نرا.
ئه‌و مادانه‌ی ناڕه‌زایه‌تیی داکۆکیکارانی مافه‌کانی منداڵانی لێ‌که‌وتۆته‌وه‌، ماده‌ی 22 و 27ی ئه‌و گه‌لاڵه‌یه‌ن که‌ به‌ناوی « پشتگری له‌ منداڵان‌و مێرمنداڵانی بێ‌سه‌رپه‌رست» ناردراوه‌ته‌ شورای نیگابان. به‌ پێی ماده‌ی 22ی ئه‌و گه‌ڵاڵه‌یه‌ «منداڵی وه‌رگیراو «فرزندخوانده‌گی» ده‌بێ له‌ شناسنامه‌ی ئه‌و که‌سه‌دا که‌ منداڵه‌که‌ هه‌ڵده‌گرێته‌وه‌، سه‌پت بکرێ‌، واته‌ بنووسرێ ئه‌و منداڵه‌ له‌ بێهزیستی وه‌رگیراوه‌‌. ماده‌ی 27یش که‌ زۆرترین ناڕه‌زایه‌تی لێ‌که‌وتۆته‌وه‌،  ئه‌وه‌یه‌؛ پێی حوکمی دادگا‌و له‌سه‌رخواستی رێکخراوی بێهزیستی ئه‌وکه‌سانه‌ی له‌ بێهزیستی منداڵ وه‌رده‌گرن‌و ده‌یکه‌نه‌ منداڵی خۆیان، قانوون ده‌بێ رێگه‌یان پێ بدا که‌ منداڵه‌که‌ باڵغ بوو، سه‌رپه‌رست ده‌توانێ بیکاته‌ هاوسه‌ری خۆی! 
یه‌که‌م جار گه‌ڵاڵه‌ی پشتیوانی له‌ منداڵان‌و مێرمنداڵانی بێ‌سه‌رپه‌رست‌ له‌لایه‌ن رێکخراوی بێهزیستی‌یه‌وه‌ ئاماده‌ کرابوو و ساڵی 1388 له‌ لایه‌ن مه‌جلیسی شورای ئیسلامییه‌وه‌ په‌سند کرابوو. له‌ په‌سه‌ندکراوه‌که‌دا زه‌ماوه‌ند له‌گه‌ڵ مناڵی قه‌بووڵکراو «فرزندخوانده‌« قه‌ده‌غه‌ کرابوو. ئه‌و گه‌ڵاڵه‌یه‌ پاش په‌سه‌ند کردنی ناردرایه‌ شوورای نیگابان، به‌ڵام شورای نیگابان به‌ ناوی ئه‌وه‌ی که‌ کێشه‌ی شه‌رعی هه‌یه،‌ ناردیه‌وه‌ بۆ مه‌جلیسی شورای ئیسلامی.
 له‌ ڕاستی‌دا مه‌به‌ستی کێشه‌شه‌رعییه‌که‌ی شورای نیگابان هه‌مان ئه‌و غه‌ده‌غه‌کرانی ئیزدواجی سه‌رپه‌رست له‌گه‌ڵ منداڵی قه‌بووڵکراو «فرزندخوانده‌» بوو، که‌ شورای نیگابان ئه‌و خاڵه‌ی به‌ خیلافی شه‌رع زانیوه‌‌و ده‌سکاری کردوه‌‌و رێگه‌(حه‌ڵاڵ) کراوه‌‌ منداڵی قه‌بووڵکراو له‌لایه‌ن بنه‌ماڵه‌وه‌‌. 
ده‌کرێ بڵێین ئه‌گه‌ر ئه‌و گه‌ڵاله‌یه‌ په‌سند بکرێ و به‌و ئیسلاحاته‌وه‌ که‌ شوورای نیگابان کردوویه‌تی ئه‌وه‌ یه‌کێکه‌ له‌ کاره‌ساته‌کانی قانوون نه‌ک هه‌ر له‌ بواری پێشێلکردنی مافه‌کانی ژنان، به‌ڵکوو ده‌بێته‌ هۆی پێشێل کردنی ئاشکرای مافی منداڵانیش. 
منداڵانی بێ‌سه‌رپه‌رست هێنده‌ی دیکه‌ بێ‌په‌نا ده‌بن
کاتێک بنه‌ماڵه‌یه‌ک منداڵێک هه‌ڵده‌گرنه‌وه‌، به‌و هه‌وست و نیازه‌وه‌ قه‌بووڵی ده‌که‌ن که‌ بیکه‌نه‌ منداڵی خۆیان و دایک و باوکایه‌تی بۆ بکه‌ن، قانوونیش تائێستا هه‌ر به‌و ئامانجه‌وه‌  ئه‌و منداڵانه‌ی به‌بنه‌ماڵه‌کان سپاردوه‌، به‌ڵام ئه‌و قانوونه‌ دێ ئه‌و پیرۆزییه‌ ده‌شێوێنێ که‌ له‌ نێوان دایک و باوک و ئه‌و منداڵه‌دا هه‌یه‌. چۆن ده‌کرێ که‌سێک له‌ قانوون‌دا هه‌م دایک‌و باوک بێ هه‌میش له‌ داهاتوودا هاوسه‌ر؟! چ عه‌قل و تێگه‌یشتنێک‌ ئه‌وه‌ قه‌بووڵ ده‌کا که‌ پیاوێک، ژنێک که‌ قه‌راره‌ بۆ منداڵێکی بێ‌په‌نا باوکایه‌تی، دایکایه‌تی بکا، به‌ڵام قانوون ئه‌و مه‌جاله‌ی بۆ پێک بێنێ دواتر زه‌ماوه‌ندی له‌گه‌ڵ بکاو پێوه‌ندیی جینسی له‌گه‌ڵی هه‌بێ؟ ئه‌وه‌ چ قانوونێکه‌ هه‌ردووی ئه‌وانه‌ی تێدا جێگیر ده‌کرێ؟! واته‌ له‌ قانوونێک‌دا بیهێنیه‌به‌رچاو هه‌م دایک و باوک بی هه‌میش له‌ داهاتوودا هاوسه‌ر!  
 (رێگه‌پێدراویی زه‌ماوه‌ندی منداڵه ‌قه‌بووڵکراوه‌که‌ له‌گه‌ڵ باوک یان دایک)‌ ئه‌گه‌ر له‌ قانوون‌دا په‌سند بکرێ، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆ له‌ کۆمه‌ڵگه‌ش جێگیر نه‌بێ، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ دزێوی‌ ئه‌و کردوه‌یه‌‌ ورده‌ ورده‌ له‌ بیر‌و زه‌ینی کۆمه‌ڵگه‌دا ده‌سڕدرێته‌وه‌‌و‌ ره‌نگه‌ له‌داهاتوو‌دا جێ بگرێ، که‌ دواتر ئه‌وه‌ ده‌بێته‌ هۆی په‌ره‌سه‌ندنی ده‌ستدرێژی جنسی بۆ سه‌ر منداڵان. پاشان ئه‌و ئێعتماد‌و ئه‌منییه‌ته‌ ده‌روونییه‌‌و ئه‌و هه‌سته‌ی که‌  له‌و منداڵه‌دا ده‌بێ دروست بکرێ، که‌ ئه‌و‌ یه‌کێکه‌ له‌ ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌ واته‌ جگه‌رگۆشه‌ی ئه‌و دایک‌و باوکه‌یه، تا گه‌وره‌تر ‌ده‌بێ‌‌ که‌مڕه‌نگتر ده‌بێته‌وه‌. پاشان زۆر له‌و ژنانه‌ی تا ئه‌مڕۆ وه‌ک دایک هه‌ستیان ده‌کرد ئه‌و منداڵه‌ی وه‌ریان گرتوه‌ هه‌ستی دایکایه‌تییان بۆی هه‌بوو، له‌په‌نای‌دا هه‌ستێکی دیکه‌ له‌ ناخیان‌دا جێ ده‌گرێ، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و کچه‌منداڵه‌ی ئه‌مڕۆ ده‌یبه‌نه‌وه‌ نێو بنه‌ماڵه‌، چۆن بزانێ له‌ داهاتوو‌دا نابێته‌ هه‌وێی ئه‌و! هه‌ربۆیه‌ ئه‌مه‌ش ده‌توانێ ببێته‌ هۆی زۆرتر بوونی توندوتیژیی ئه‌و ژنانه‌ی‌ به‌ دژی ئه‌و منداڵانه‌ی به‌ منداڵی‌خۆ قه‌بووڵیان کردوه‌. پاشان زۆر ژن و پیاو که‌ منداڵیان نابێ، ئه‌و شانسه‌ له‌خۆیان ده‌ستێننه‌وه‌ و مه‌یلی ئه‌وه‌یان نابێ که‌ منداڵ هه‌ڵگرنه‌وه‌، هه‌م بۆخۆیان هه‌ست به‌ دایک‌و باوکایه‌تی بکه‌ن، هه‌میش منداڵێکی بێپه‌نا په‌ناگه‌یه‌کی ئارامی ده‌ست که‌وێ. 
ماده‌ی 22 مۆرێک به‌ ناوچاوانی منداڵانی قه‌بووڵکراو «فرزندخوانده‌»
له‌ ئیسلاحکراوه‌که‌ی گه‌ڵاڵه‌که‌‌ له‌ ماده‌ی 22‌دا هاتوه‌: «له‌ شناسنامه‌ (پێناس)ی ئه‌و ژن‌و پیاوه‌ی سه‌رپه‌رستی منداڵه‌که‌ وه‌عۆده‌ ده‌گرن ده‌بێ‌ ناو و شۆره‌تی منداڵه‌ قوبووڵکراوه‌که‌ «فرزه‌ندخوانده‌» بنووسرێ. که‌ نووسینی ئه‌م بابه‌ته‌ ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی هه‌ڵگیرانه‌وه‌ی ئه‌و منداڵه‌ له‌لای منداڵه‌که‌ ئاشکرا بێ. پاسان ئه‌و منداڵانه‌ی دایک و باوکیان هه‌یه‌ و به‌ هۆکاریك دراونه‌ته‌ ناوه‌ندی بێهزیستی، ده‌بێ هه‌م ناوی دایک‌و باوکی ئه‌سڵییان بنووسرێ هه‌م ئه‌وانه‌ی سه‌رپه‌رستی منداڵه‌که‌ قه‌بووڵ ده‌که‌ن، که‌ ئه‌مه‌ش هه‌مووکات وه‌ک نیشانه‌یه‌ک به‌ ناوچاوانی ئه‌و منداڵه‌وه‌ ده‌بێ. ئه‌و منداڵه‌ به‌رده‌وام هه‌ست به‌ نیگه‌رانی و بیرکردنه‌وه‌ و دڵه‌ڕاوکێ‌ ده‌بێ، به‌تایبه‌تی له‌ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی وه‌ک کۆمه‌ڵگه‌ی ئێران که‌ ‌ ئێستاش به‌چاوێکی ئه‌گه‌ر نه‌ڵێین ‌سووک، به‌ به‌زه‌یی  چاو له‌ومنداڵانه‌ ده‌کرێ، که‌ دواتر و له‌ ده‌ورانه‌کانی ته‌مه‌نی ئه‌و منداڵه‌‌دا کۆمه‌ڵێک کێشه‌ی ده‌روونی بۆ دروست ده‌بێ. دیاره‌ رێگای جۆراوجۆر هه‌یه‌ بۆ پاراستن و سه‌پتی ئه‌و زانیاریانه‌ له‌هه‌مان کاتیش‌دا شاراوه‌ هێشتنه‌وه‌یان، بۆ ئه‌وه‌ی له‌ کاتێکی گونجاو‌دا به‌و که‌سه‌ رابگه‌یه‌ندرێ. دیاره‌ له‌باری کاریگه‌رییه‌کانی ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌ ده‌روونناسان باشتر ده‌توانن لایه‌نه‌ خراپه‌کانی  شی‌بکه‌نه‌وه‌‌‌و ‌ باسێکی زۆریش هه‌ڵده‌گرێ.       
به‌و هیوایه‌ نوێنه‌رانی مه‌جلیسی شورای ئیسلامیی ئێران توسقاڵێک ویژدانیان بکه‌نه‌ قازی‌و ئه‌و کچه‌ منداڵانه‌ی له‌ چاوڕوانی ئامێزی گه‌رمی دایک‌و باوکێکن، نه‌که‌نه‌ سووژه‌ی جینسی‌و، به‌هاجوانه ئینسانییه‌‌کان به‌ په‌سندکردنی ئه‌و جۆره‌ قانوونانه‌ نه‌خه‌نه‌ ژێرپێ. هه‌روه‌ها پارێزه‌رانی مافه‌کانی منداڵان، ژنان‌و هه‌موو ئه‌وانه‌ی له‌خه‌می ئارامی و ئه‌منییه‌تی کۆمه‌ڵایه‌تی کۆمه‌ڵگه‌ی ئێران ‌دان، ده‌نگیان یه‌ک بخه‌ن بۆ دژایه‌تی له‌گه‌ڵ ئه‌م گه‌ڵاڵه‌یه‌‌و نه‌یه‌ڵن ئه‌و قانوونه‌ په‌سند بکرێ.
 kwestan ftoohi